شروع پرورش در ایران 2
مشاور پرورش شترمرغ
طی چند سال اخیر صنعت پرورش شترمرغ با هدف ایجاد یک منبع پروتئینی جدید و مطمئن که عاری از مشکلات دامهای دیگر از نظر بیماریها، کمبود مواد غذایی مناسب جهت تغذیه دام و ….. باشد، جهت افزایش تولید گوشت قرمز که یکی از مواد اصلی و پر مصرف در رژیم غذایی ما ایرانیان به شمار میرود ایجاد گردید.
با توجه به اینکه ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مکانی مناسب جهت پرورش این حیوان به شمار رفته و جز مناطق مرطوب شمال کشور و همچنین نقاط ناهموار و پرشیب کوهستانی در باقی مناطق امکان پرورش با بازدهی مناسب و مطلوب به خوبی وجود دارد، امروزه ما شاهد افزایش روزافزون مزارع پرورشی در سطح کشور میباشیم که انشاالله در آیندهای نزدیک نقش به سزایی را در تامین گوشت قرمز مورد نیاز کشور ایفا خواهند کرد.
ازطرفی نیز طی چند ماهه اخیر شاهد تغییرات عمدهای در بازار بینالمللی محصولات شترمرغ بودهایم که درصد بسیاری از این تغییرات پیآمد کنارهگیری اغلب پرورشدهندگان اروپایی از عرصه تولید به دلیل قیمت تمام شده بالای محصول، شرایط اقلیمی نامناسب و هزینههای بالای تولید و نیز ورود محصولات کشورهایی نظیر چین با بهایی به مراتب پایینتر از رقبای اروپایی بودهاست.
با توجه به این نکات و خروج تولیدکنندگان اروپایی از عرصه رقابت و از طرفی افزایش روزافزون تقاضا در بازار مصرف محصولات شترمرغ، محصولات تولیدی کشور ما به لحاظ کیفیت مطلوب و قیمت تمام شده مناسب میتوانند جایگاه بسیار مناسبی را در بازارهای جهانی کسب کنند افزون بر اینکه رقبای اصلی ما در این صنعت نظیر کشور چین با داشتن بازار مصرف داخلی ۵/۱ میلیارد نفری خود مجال چندانی را جهت صادرات و رقابت نخواهند یافت.
با توجه بدین نکات، در صورت وجود یک برنامهریزی منسجم و دقیق میتوان علاوه بر تامین نیاز داخلی چشم به بازار سودآور خارج نیز داشت که در صورت دستیابی به آن (که چندان نیز دور از انتظار نمیباشد) علاوه بر صرفهجویی ارزی، ورود ارزهای حاصل از صادرات محصولات این حیوان نقش بسیار مهمی را در جهت شکوفایی اقتصادی کشور خواهد داشت.
علاوه بر مسائل ذکر شده یکی دیگر از مشکلاتی که گریبانگیر صنعت دامپروری ایران میباشد، کمبود و تخریب مراتع است که این امر در سالیان آینده میتواند موجب وارد آمدن ضررهای بسیاری به این صنعت گردد.
طبق آخرین اظهار نظر کارشناسان وسعت مراتع ایران هر سال محدودتر میشود که یکی از دلایل آن عدم وجود برنامه و استراتژی مشخص برای تولید گوشت قرمز، متناسب با مراتع ایران است.
بدیهی است که این روند تخریب مراتع اگر با همین روند کنونی ادامه یابد منجر به وارد آمدن صدمات و ضربات جبرانناپذیری بر پیکره زیستی و تولیدی کشور خواهدشد.
مشاور تخصصی پرورش شترمرغ
بنابراین برای جلوگیری از تخریب بیشتر و همچنین جبران صدمات گذشته باید در پی یافتن جایگزینی مناسب در مقابل گوشت قرمز گاو و گوسفند باشیم تا بدین طریق از فشار ناشی از چرا و پرورش این حیوانات بر مراتع کاسته گردد و در این میان بهترین انتخاب، گزینهای است که از لحاظ تغذیهای بسیار قانعتر و مقاومتر از گاو و گوسفند بوده و همچنین وابستگی آن به وجود مراتع کمتر از این حیوانات باشد افزون بر اینکه از لحاظ کیفیت محصول تولیدی نیز داراری مقبولیت اجتماعی از لحاظ ذائقه و فرهنگ غذایی مردم باشد. . .
در همین راستا و جهت نیل بدین مقصود میتوان از تجربیات کشورهای دیگر در این امر سود جست.
با نگاهی بر صنعت جهانی دامپروری در طی چندین سال اخیر، خصوصاً در کشورهای صنعتی دنیا، ما شاهد عملیات جایگزینی و ورود گوشت قرمز شترمرغ بعنوان منبعی جدید جهت تامین پروتئین قرمز به جای گوشت قرمز گاو و گوسفند هستیم و این امر تا جائی پیش رفتهاست که حتی در برخی کشورها واحدهای پرورش و تولید گوشت گاو و گوسفند اقدام به تغییر کاربری و پرورش شترمرغ نمودهاند، علاوه بر اینکه کمبود منابع غذایی جهت تغذیه دامها و همچنین مسائل دیگر نظیر شیوع بیماری جنون گاوی و …. به این روند سرعت بخشیدهاند.
با توجه به این تغییرات در سطح بینالمللی طی چند سال گذشته در ایران نیز شاهد ظهور این صنعت نوپا هستیم که خوشبختانه با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی بسیار مناسب ایران و همچنین بهرهگیری از نیروهای متخصص واقعی در زمینه شترمرغ که خوشبختانه دانشگاه تربیت مدرس تهران برای اولین بار در سال 1392 در مقطع دکتری تخصصی پذیرش داشت تاکنون نتایج خوبی به دست آمده است.
آنچنان که از آمارها برمیآید تا پایان سال ۱۳۸۱ تعداد ۴۳ فقره موافقت اصولی پرورش شترمرغ مادر به ظرفیت ۳۲۱۳ قطعه و ۹۰ فقره جهت پرورش شترمرغ گوشتی به ظرفیت ۵۵۰۰ قطعه در استانهای مختلف صادر شدهاست.
همچنین در همین سال حدود ۱۵۰۰ قطعه جوجه توسط مزارع داخل کشور تولید و حدود ۲۰۰۰ قطعه نیز از کشورهای خارجی وارد گردید.
همچنین جمعیت شترمرغ تا پایان سال ۱۳۸۱ در حدود ۴۰۰۰ قطعه و در سنین گوناگون بوده و در همین سال تعداد مراکز فعال مادر واحد بودهاست.
اموزش پرورش شترمرغ
میتوان چنین نتیجه گرفت که بازدهی مثبت این صنعت در ایران توجه سرمایهگذاران (حتی سرمایه گذاران خارجی) را بدین صنعت جلب نموده و در آینده نیز ما باید شاهد روند صعودی این آمارها باشیم.
با توجه به اینکه گوشت قرمز در فرهنگ غذایی ایرانیان از جایگاه ویژهای برخوردار بوده و یکی از اصلیترین مواد مصرفی محسوب میشود، اهمیت توجه بدین شاخه از دامپروری به خوبی واضح است.
نگاهی کوناه بر آمار تولید گوشت قرمز در کشور و همچنین واردات آن نشاندهنده ظرفیت عظیم این بخش جهت توسعه میباشد که در این راستا و با توجه به مشکلات ذکر شده، و با توجه به ظرفیتهای ویژه کشور در جهت پرورش شترمرغ، این گزینه میتواند انتخابی مطلوب در جهت رفع این محدودیتها به شمار آمده و حتی علاوه بر خودکفایی در بازار داخل، بازار خارجی را نیز تحت پوشش قرار دهد.
ذکر این نکته ضروری است که بازار مصرف محصولات شترمرغ چه محصولات اصلی همانند گوشت و پوست و چه محصولات فرعی همانند وسایل آرایشی بدست آمده از روغن شترمرغ و پر و … در جهان رو به گسترش بوده و خصوصاً در بخش پوست و گوشت با توجه به مشخصات بینظیر این محصولات روز به روز بر آمار مصرف آنها در جهان افزوده میشود.
مشاوره تلفنی و آموزش مجازی پرورش شترمرغ
از طرفی اگر امکانات و ابزار ویژه ایران در جهت تولید، با برنامه ساماندهی شده و مشخص به کار گرفته شود از لحاظ قیمت تمام شده محصول و همچنین کیفیت به راحتی قابلیت رقابت با کشورهای دیگر را داشته و از این راه نه تنها مانع از خروج ارز ازکشور میشویم بلکه با صادرات محصولات این حیوان آمار صدور کالاهای غیر نفتی را افزایش داده و از این طریق علاوه بر اشتغال نسل جوان سود قابل توجهی را عاید کشور خواهیم کرد.
بر طبق مطالعات انجام شده میزان صرفهجویی ارزی و سودآوری و اشتغالزایی این صنعت بسیار بالا بوده و در این مقطع حساس کنونی که کشور با انواع تحریمات و بحرانها از جانب کشورهای استعمارگر مواجه بوده و از طرفی آمار جمعیت جوان بیکار در کشور بالا است میتواند به صنعت و شکوفایی این بخش کمک شایانی نماید.
به هر حال امید آن میرود که با حمایت مسئولین ذیربط و ورود قشر کارشناس و تحصیل کرده به این بخش روز به روز شاهد پیشرفت این صنعت نوپا باشیم.
دکتر اکبر زمانی
دکتری پرورش طیور با تخصص شترمرغ
Dr.Zamani-PHD-TMU-PS-OSTRICH-IR.
پژوهشگر و مروج ارشد کشوری در صنعت شترمرغ
مدرس دروس شترمرغ دانشگاه سابقه15ساله مزرعه داری حرفه ای
مشاور و متخصص پرورش شترمرغ
09132098516 مشاوره تلفنی
Akbarzamani.ir